İş Güvenliği Yönetmelik
İŞ GÜVENLİĞİ YÖNETMELİK
Çalışanların, işverenlerin ve işyerinde yer alan herkesin korunması amacıyla hazırlanan İş Sağlığı ve Güvenliği önlem ve tedbirleri, sadece kanunlarla sınırlı değildir. Farklı meslek dallarına yönelik olarak, birçok ilgili kurum ve makam tarafından işçilerin güvenliğini, fiziksel ve ruhsal bütünlüklerini koruyacak, çalışma ortamlarında risklerin oluşumunu en aza indirgeyecek iş güvenliği yönetmelikleri de düzenlenmiştir. İş Güvenliği yönetmelikleri, askeri işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliğine yönelik tedbirlerden çocuk ve genç işçilerin çalışmasına yönelik kuralları kapsayan yönetmeliklere kadar pek çok farklı içerik ve tedbirlere sahip olabilir. Tıpkı kanunlara uyulmasının zorunlu olduğu gibi, yönetmeliklere uymak da hem işverenler hem de işçiler tarafından zorunludur. Yönetmelikte kanuna aykırı bir madde tespit edilmesi durumunda ise, ilgili kişiler bu durumu yargıya taşımakla yetkilidir.
İş Güvenliği yönetmelik içerikleri, farklı iş kollarına dair alınması gereken tedbirlerden işçilerin çalışma ortamlarının nasıl olmasına kadar birçok konuyu ayrıntılı olarak düzenler. Yapı İşlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği, yapı alanlarında işçilerin ve işverenlerin karşılıklı görev ve yükümlülüklerini düzenleyerek, iş kazalarının ve işçi ölümlerinin önüne geçmeyi hedefler. Yapı işleri söz konusu olduğunda, bu yönetmeliğin içeriğinde iskele yapılarına dair birçok ayrıntılı düzenlemenin olduğunu rahatlıkla söyleyebiliriz. Aynı zamanda yapı işlerinde iskele ve merdiven kullanımında alınması gereken tedbir ve güvenlik önlemleri ÇSGB’nin Genel Müdürlük sayfasında ayrıntılı olarak düzenlenmiştir.
Yapı İşlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği
Özellikle bina yapımında dış cephede çalışan birçok işçi, meslek kazalarına kurban gitmekte, iskele ya da merdivenlerden düşmek suretiyle hayatlarını kaybedebilmektedir. Bu yüzden yapı işlerinde iş sağlığı ve güvenliği yönetmeliği ile bu iş kazalarının ve ölümlerin önüne geçmek hedeflenmektedir.
Yapı İşlerinde İşverenlerin Sorumluluğu
Yapı İşleri İş Güvenliği Yönetmelik içeriğine baktığımızda hem işverene hem işçiye hem de diğer kişilere birçok görev ve sorumluluk yüklendiğini görebiliriz.
1)İşveren, yapı alanının düzenli tutulmasından ve yapı alanının yeterince temiz olmasından sorumludur.
2)İşveren, yapı işlerinde çalışma yerlerine nasıl ulaşılacağından ve ulaşım için gerekli anayolların belirlenmesinden sorumludur.
3)İşveren, yapı işlerinde kullanılacak malzemelerin hem kullanım hem de taşıma şartlarını düzenler.
4)Yapı işlerinde kullanılacak ekipmanın teknik bakım ve kontrollerini, periyodik olarak gerçekleştirir.
5)İşveren, İş Güvenliği Yönetmelik kapsamında, tehlikeli malzemeler de dahil olmak üzere çeşitli malzemelerin depo alanlarının belirlenmesinden ve sınırlanmasından sorumludur.
6)İşveren, tehlikeli maddelerinin kullanılması ve uzaklaştırılması; atık ve artıkların depolanması ya da uzaklaştırılması konularından da birinci derece sorumludur.
7)İşveren, İş güvenliği Yönetmelik kapsamında, yapı alanında gerekli sağlık ve güvenlik şartlarının sağlanmasından ve sürdürülmesinden de sorumlu olan kişidir.
8)İşveren ve proje sorumlusu olarak görev alan kişiler, yapı işlerine başlamadan önceki süreçte sağlık ve güvenlik planlarının alınması ve bu planların uygulanmasıyla yükümlüdür.
9)İşveren ya da proje sorumlusu, işçiler ve yetkisi olan kişiler dışındaki herkesi, yapıdan uzak tutmak zorundadır.
10)İşveren, İş Güvenliği Yönetmelik kapsamında, iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerini çalışanlara bildirmekle görevlidir.
11)İşveren, iş ekipmanlarının nasıl kullanılması gerektiğinin işçiler tarafından görülebilecek bir yere asılmasından sorumludur.
12)İşveren, bütün ekipmanların seçilmesi, uygun yere yerleştirilmesi, işletilmesi ve bakımın yapılması vb. bütün aşamalarda Makine Emniyeti Yönetmeliği’ne uygun olarak hareket etmekle mükelleftir.
Yapı Alanlarında Bulunması gereken asgari özellikler:
Yapı İşleri İş Güvenliği Yönetmelik kapsamında, yapı alanlarında bulunması gereken minimum özellikler de düzenlenerek, çalışma ortamına bağlı iş kazalarının önüne geçmek amaçlanmıştır.
1)Düşme sonucu yaralanma ihtimalinin bulunulduğu her yükseklik, yönetmelikte yüksekte çalışma kapsamında değerlendirilir. Yüksekte çalışmak zorunda olan işçilerin güvenliğini sağlamak için yapı alanlarında düşmeyi engelleyecek platformlar, güvenlikli korkuluklar, çalışma iskeleleri, bariyerler vb. koruma tedbiri sağlayan uygun ekipmanlar bulunmalıdır.
2)İş tehlikesinin oldukça yüksek olduğu durumlarda işçiye tam vücut kemer sistemleri, işe uygun bağlantı halatları, makaralar, kancalar vb. tertibatlar verilmek suretiyle, işçilerin güvenliği sağlanmalıdır.
3)Yüksekte çalışma donanımları hazırlanarak, işçilere sunulmalı ve iş güvenliği tedbirleri bütün işçilere anlatılmalıdır.
4)Yüksekte yapılan tüm çalışmalarda, işverenin görevlendirdiği uzman bir kişi bütün işçilerin çalışmalarını kontrol etmelidir.
5)Bütün çalışma platformlarının ve geçitlerin, işçilerin düşmesini engelleyecek şekilde konumlandırılması gerekir.
6)İş Güvenliği Yönetmelik kapsamında, yukarıdan herhangi bir cismin düşme tehlikesinin bulunduğu alanlar, girişlere kapatılacak şekilde düzenlenmelidir.
7)Yapı alanlarında, işçilerin baş kısımlarının hasar görmemesi için, işçilere gerekli baretler verilmelidir.
8)Elektrikle çalışan tüm ekipmanlara gövde güvenlik topraklaması yapılmak zorundadır.
9)Yapı alanlarında kullanılan malzemelerin düşmesini ya da yıkılmasını önleyecek tedbirler önceden alınmak zorundadır.
10)Yapı alanlarında acil çıkış yolları, güvenilir bir alana varmak zorundadır.
11)İş Güvenliği Yönetmelik kapsamında, yangın riskine ve tehlikesine karşı bütün yapılarda uygun yangın söndürücü sistemlerin bulunması zorunludur.
12)Yangınla mücadele konusunda bütün alarmlar ve dedektörler de dahil olmak üzere, yangın önleyici araç ve gereçlerin periyodik olarak bakımlarının yapılması zorunludur.
13)Yapı alanlarında, çalışanların yeterli temiz hava almasını sağlayacak havalandırma sistemleri bulunmalı ve havalandırma sistemlerinde bir arıza olması durumunda bunu bildiren sistemler kurulmalıdır.
14)İş Güvenliği Yönetmelik kapsamında, çalışma ortamının oldukça sıcak ya da soğuk olmasını engelleyecek tedbirler alınmak zorundadır.
15)Bütün gündüz ve gece çalışmalarında yapı alanlarının yeterince aydınlatılması sağlanmalıdır.
16)Çalışma alanı, bütün işçilerin rahatça hareket edebileceği şekilde geniş olmalıdır.
17)Her durumda oluşabilecek iş kazalarına karşı ilk yardım ekipmanlarının bütün işçilerin ulaşabileceği bir uzaklıkta bulunması gerekir.
18)İş Güvenliği Yönetmelik kapsamında, işçilerin dinlenmesi için özel dinlenme ve barınma alanları oluşturulmalıdır.
Yapı işlerinde kullanılan iskeleler ile ilgili yönetmelikte yer alan düzenlemeler:
1)Cephe iskeleleri ve asma iskeleler, ulusal ve ulusal standartlar yoksa uluslar arası standartlara uygun olmak zorundadır.
2)Seçilen iskelelerin sağlamlık ve dayanıklıklarına güvenilmediği takdirde bu iskelelerinin kullanılmaması gerekir.
3)İskeleler, kendi başına hareket etmeyecek, devrilmeyecek ya da çökmeyecek şekilde stabil olarak temin edilmeli ve kullanılmalıdır.
4)İskele sistemlerinin güvenlikli bir şekilde sabitlenmesi, korozyona karşı uygun malzemeden üretilmiş olması gerekir.
5)İş Güvenliği Yönetmelik kapsamında, herhangi bir çatlağın bulunduğu ya da yıpranmış iskelelerin kullanılmaması gerekmektedir.
6)İskelelerde zayıf olduğu düşünülen kısımlarının desteklerle anında güçlendirilmesi gerekir.
7)İskelelerde bulunan korkuluk sistemlerinin ve bağlantı elemanlarının sağlam olması için bütün tedbirler alınmalıdır.
8)İskelelerin taşıyabileceği maksimum ağırlıklar, iskelenin üzerine bütün işçilerin görebileceği şekilde asılmalıdır.
9)İş Güvenliği Yönetmelik kapsamında Vinç vb. maddeler kullanılırken, bu maddelerin iskeleye takılmaması için gereken önlemler alınmalıdır.
10)İskelelere ulaşımın kolay bir şekilde gerçekleştirilmesini sağlayabilecek merdiven vb. sistemler oluşturulmalıdır.
Yapı İşleri ve tüm İş Güvenliği Yönetmelik düzenlemelerine uymak, hem işçilerin meslek kazalarına kurban gitmemesi hem de rahat ve güvenlikli bir ortamda çalışmalarını sürdürebilmesi adına oldukça önemlidir. Özellikle en çok ölümlerin yapı ve inşaat sektöründe gerçekleştiğini düşünürsek, gerek iskele gerek merdiven kullanımında bütün işçiler maksimum özen göstermeli ve sağlıklarını her şeyden önce ilk sırada düşünmelidir. Bu konuda işverenler, gerekli güvenilir ortamı hazırlamakla sorumlu oldukları gibi periyodik kontroller yaparak, güvenlikle ilgili her türlü tehlikeyi ciddiye almakla da yükümlüdür. İş güvenliği ancak işçilerin ve işverenlerin yaşama olan saygısı sonucunda gelişerek güçlenebilir.